ANALI FAKAT ÇOK ZAYIF VE CILIZ KALMIŞ ARI AİLELERİNİ KURTARMAK
ANALI FAKAT ÇOK ZAYIF VE CILIZ KALMIŞ ARI AİLELERİNİ KURTARMAKİlkbaharda gerek açlıktan, gerekse Varroa zararlısından dolayı bazı an ailelerinin birkaç bin ve hatta el ayası kadar bir yeri kaplayacak kadar birkaç yüz arı ile bahara çıkmış analı aileleri kurtarmak ve onları işe yarar bir damızlık haline getirmek için uygulanan şu metot iyi bir kurtarıcıdır. Arıcıyı analı bir ailenin sönmesinin üzüntüsünden kurtarır. Bal verebilecek bir hale getirir.
- İlkbaharda Arı aileleri muayene edilirken böyle en zayıf alilerle, en kuvvetli kovanlar işaretlenir.
Kapalı soğukça bir havada, akşam üzeri kuvvetli kovanın kapağı ve örtüsü yavaşça kaldırılır. Öyle bir durum ve hal almalıdır ki üzeri açılan kuvvetli kovanın arıları sinirlenmemeli ve çerçeve üzerlerine çıkmamalıdırlar.
Eğer birkaç arı çıkar da kovanda bir^telaş ve kaynaşma görülürse üzerine açık bırakıp arıların aşağı inmesi beklenmeli ve sükunet bulunca yavaşça 1 ana an ızgarası bu birinci katın üzerine yerleştirilmelidir.
Daha sonra zayıf kovanın yanına gidilir eğer kovan standart ve dip tahtasından ayrılabilirse ne ala; bu kovanın boş kalan yerlerine ballı çerçeveler konularak doldurulur. Dip tahtası sabit ise, anlı çerçeveler boş bir ballığa alınıp bunun yanlan ballı çerçevelerle doldurulur ve bu ballık, üzeri açık, ana ızgarası konulmuş kuvvetli kovanın üzerine ballık ilave edilmiş gibi oturtulur. Örtüleri ve kapağı kapatılır.
Bu 2 kovan arasında, içten ve dıştan hiçbir girip çıkacak yer kalmamalıdır ana ızgarasından başka.
Bu işi yaparken kuvvetli anlara ne duman vermeli ve ne de gürültü patırdı yapıp sinirlendirmelidir. Sinirlenirlerse hemen üst kata çıkarak arıları da anayı da öldürürler.
Zayıf kovanın içinde eğer hiç yavru ve yumurta yoksa, bunun içine yavrulu bir çerçeve konulmalıdır ki aşağıdaki bakıcı genç anlar kolaylıkla ve süratle yukarıya çıkabilsinler. Yaşlı arılarda üst kattaki baldan faydalanmak için yukarıya çıkarlar. 1 gecede kokuları kaynaşır. Kavga olmaz.
Her iki ailede kuvvetlenip geliştiği zaman alttaki kuvvetli aile alınarak başka bir yere konulur. Üstteki esasen kendini kurtarmış olan zayıf aile ayni yerde bırakılır. Her iki kovanda denkleşip bal toplama mevsimine kuvvetli çıkabilirler.
Bu yöntemi kolaylaştırmak ve daha garantiye almak için önce ana ızgarası yerine 4. maddede belirtildiği şekilde sinek teli konulur. 3-4 gün sonra da sinek teli kaldırılarak yerine ana ızgarası konulur.
ANA IZGARASIZ VE İLAÇSIZ UYGULADIĞIMIZ BİR METOD
Kapalı bir yerde, uçma deliği pencere kenarında, arkası odanın içinde olan tabut biçimindeki 20 langstrot çerçeveli uzun 1 kovanımız bahara 6-7 çerçevede kuvvetli çıktı.
Bahçede 2-3 çerçevede bakım ve besleme ile kurtaramayacağımız aileyi getirerek 3 çerçeveyi bu kovanın arkasındaki boşluğa koyduk. İçinde 10 çerçevede bulunan bu kuvvetli kovanın arkasına 2 adet daha boş çerçeve ekledik ve arkasına bölme tahtasını koyduk. Bölme tahtasının yanlan ve üstü kovan cidarına an geçmeyecek kadar yakın, fakat altı kovan dip tahtasından 2 cm. kadar yüksekti.
Bölme tahtasının hemen arkasına getirdiğim analı çok az yavrulu 3 çerçeveli anayı serince bir günde bırakmıştım.
Her iki anda ertesi günler hiç çatışmadan aynı delikten işledi. 2 ana arıda kendi yuvalarında kuvvetleriyle orantılı olarak yumurtladı gelişti. 1 ay sonra ön taraftaki kuvvetli arıyı 10 çerçeveli bir langstrot kovana alarak bahçenin önüne çıkardım.
İki aile de bal toplama mevsimine kuvvetli çıktılar.
Mart Ayında Gerek Duyulan Bölme Tahtası
Mart ayında ihtiyaç duyulan Bölme tahtası, çerçeve büyüklüğünde, kovan içine konularak an ailesini işgal etmiş olduğu çerçevelerde' bırakıp, yan taraftaki boşluktan ayıran, içi tahta ile dolu bir çerçeveden ibarettir. Yan ve üst kısmı kovan cidarı ve örtü tahtasına bitişiktir. Alt kısmı ise kovan dip tahtasından 1-2 cm. kadar yüksektir. Soğuk havalarda da
kovan hacmini daraltacağı gibi, anların sıkışık 1 bölümde toplu ve sıcak kalmasını, kovandaki tüm çerçevelere dağılarak arıların üşümemesini ve yavruların dağınık kalmamasını sağlar.
Çoğu arıcılar kışa girerken kuluçkadaki takı arılarını 10 çerçevede bırakarak bahan beklerler. İlkbaharda anlar bu kadar geniş bir alanda ve hacimdeki kovanlarını ışılamayacaklarından anların gelişmesi çok yavaşlar.
Halbuki ilkbaharda arılar yalnız işgal etmiş oldukları çerçevelerde bırakılıp bölme tahtası ile daraltılırsa gelişme çok süratlenir. Baharın istikrarsız soğuk havalarından da etkilenip sönmez.
Fabrikasyon mamulatı tüm kovanlarda bölme tahtası yapılır ve satılırken kovan kapağı altında verilir. Şüphesiz bu tahta, kovan maliye
tini yükselttiği gibi, kovana ağırlık da verir. Saklanmasında da yer işgal eder. Ne yapılabilir? Bunun yerine gazete kağıdı ile yapılan bölme
daha ucuz ve pratiktir.
Gazete İle Bölme Tahtası
Bunun için gazete ile bölme tahtası yapma usulü yaygınlaşmaktadır. Bu amaçla boş çerçevelerden birisi gazeteye sarılır. Çerçeve kovana konulduğunda, arıların yan, alt ve üzerinden öbür boş tarafa geçmemesini sağlayacak şekilde yapılmalıdır. Bu usulün bir iyiliği de sıkıştırılan yere sığmayan anların- gazeteyi delerek boş kısma geçebilmeleridir. Havalar ısınıp arı ailesi geliştikçe bölme tahtası çekilerek anlı tarafa 1 çerçeve ilave edilir. Kovan tümü ile dolduktan sonra bölmede çıkarılır. Bu suretle ilkbaharda arıların üşümesi önlenir.
Damızlık Erkek Arı Yetiştirmek
Arı neslinin istenilen vasıfta olması için yalnız Ana Arı yetiştirilecek kovanların en iyilerinden seçilmesi yeterli değildir. Yeni neslin istenilen düzeyde olması için iyi vasıfların yansını da erkek Arıdan alacağı düşünülerek erkek arıların da tesadüfle bırakılmayarak iyi vasıflı ailelerden yetiştirilmesi gerekir.
Daha önce de belirtildiği üzere ana an 21. günde kovandan, kovan yeri belleme uçuşuna çıkar ve 26-27. günlerde de normal koşullarda çiftleşme uçuşuna çıkar. Erkek arılar ise 24. günde doğar ve 35-36. günlerde çiftleşebilme yeteneği kazanır.
Bu nedenle ana yetiştirilmesinden en az 14-15 gün evvel bu işe ayrılan iyi vasıflı birkaç kovanda erkek arı şu suretle yetiştirilir.
Geçen yıldan kalmış erkek arı gözlü çerçevelerden bir tanesi seçilen kovanın ortasına konur. Bu çerçeveyi diğer çerçevelere nazaran, sağ ve solunda 2'şer mm. daha fazla boşluk kalacak şekilde seyrekçe konmalıdır. Yani, diğer çerçevelerde normal olarak 1 çerçevenin ortasından, yanındaki çerçevenin ortasına kadar olan aralık 36-38 mm. olduğu halde, bu çerçevede 40-42 mm. mesafe olmalıdır.
Damızlık bu ailenin, üst kısmını sıcak tutmak ve her akşam şurup vermek uygun olur. Bu uygulama mart ayının sonlarında, soğuk bölgelerde ise daha geç yapılır.
Bu işten önce diğer kovanlarda görülen erkek arıların imhası gerekeceği tabiidir, bu amaçla erkek arı kapalı gözlü çerçevelerdeki erkekleri imha için bal sırı bozma bıçağı ile sır bozma gibi 2-3 mm. derinliğindeki sırlar kaldırılır. Eğer henüz sırlanmamışta ağızları açık gözlerde ise, soğuk su içinde birkaç dakika tutmak suretiyle imha edilir.
Erkeklerden arındırılmış bu gibi çerçeveler ilerde ballılıkta kullanılabilir.
Kuluçkalığın sağ ve soluna bazı arıcılar kendi ihtiyaçtan için kara kovan balı gibi peteği ile birlikte yenmek üzere, 1 parmak başlangıçtı çerçeve koyarlar. Balla dolmamış bu peteklerde genelde erkek gözlü olduklarından ayni amaçla kullanılabilir.