OĞULLAR
OĞULLAR
KOVANLARIN OĞUL VERMESİ
Bahar mevsimi arıların çoğalmasına müsait giden senelerde ,kovandaki arı sayısı süratle artarak arı ailesi pek kuvvetlenir.Arılar kovanda pek sıkışık bir duruma girerler.Bu taktirde nesillerin devamı içgüdüsü ile oğul verme hazırlığına geçerler.Bu amaçla ,peteklerin alt veya yan kısımlarına ana bahsinde anlatıldığı üzere ana memeleri yaparak burada ana yetiştirmeye başlarlar.İşte bu ana memelerinin hücresi kapatılıp ta yeni ana çıkmasına birkaç gün kala,kovandaki eski ve yaşlı ana arı,etrafına toplandığı her yaştaki bir kısım arı ile kovandan çıkarak havada bir bulut kümesi gibi 2-5 dakika şaşkın ve kararsız dolaşırlar ve sonra ana arının konduğu bir ağaç dalı ,saçak,duvar gibi yerde ananın etrafında üzüm salkımı gibi toplanırlar.Bu olaya arılar oğul verdi denir.
Bu ilk çıkan oğula birinci oğul denir.Birinci oğuldan 7-8 gün sonra 2.oğul ve aile kuvvetli ise ikinci oğuldan 3-5 gün sonrada 3'ücü ve hatta yine 2-3 gün ara ile 4'üncü 5'inci oğullar çıkabilir.Birinci ve ikinci oğullar kuvvetlidir..bir insan ve hatta at kafası büyüklüğün de salkım halindedir.Ondan sonraki son oğullar azdır.Yaz aylarından evvel Nisan ve Mayıs aylarında çıkan birinci,ikinci oğullar çok kıymetlidir.O sene bol bal ve hatta mevsim iyi giderse bu oğullar da torun oğul verirler.
KOVANLARIN OĞUL VERECEĞİ NASIL ANLAŞILIR ?
Kovan açıldığında peteklerin alt ve yan kısımlarında görülen ana memeleri kovanın oğul vereceğinin en belirgin işaretidir.Oğul verecek kovanların önünde arılar toplanarak kovan gövdesi üzerinde veya uçma tahtası altında yığınakta yaparlar.Bu durum bazen çok sıcak ve rutubetli yaz aylarında da görülebilir ki bunu mutlak oğul verecek diye algılamamalıdır.Akşamleyin kovanlara kulak verip bir iki dakika dinlendiğinde,oğul verecek kovanlarda ördeklerin ötmesine benzer bir şekilde,derinden pek bariz bir seste işitilebilir.Bu anaların sesidir.Oğul arıları kovanı terk ederken kursaklarını bal ile doldurmuş bulunduklarından insanı pek sokmazlar. Korkmamalıdır.Yakalanıp yerleştirildikleri yuvalarında,bu sayede derhal petek inşa etmeye başlarlar.Kuvvetli kovanlar 1 gecede 1 çerçeve temel peteği kabartabilir ve ilk oğul da döllenmiş eski ana bu petek gözlerine o gece yumurta dahi bırakabilir.
OĞULLAR FENNİ KOVANA NASIL YERLEŞTİRİLİR.
Birinci oğulların anası yaşlı olduğundan ,genellikle pek uzaklara gitmez.Kovanın 5-10-20 metre çevresinde bir yere konar. Sonraki oğulların anası genç ve hafif olduklarından daha uzaklara kaçabilirler.Bunun için,kovandan çıkan oğul,daha arılığın üzerinde,şaşkın ve karasız kavisler çizerek,bir istikamete yönelip gitmeden ;Arılıkta varsa oğul otu koparıp yapraklarını elde ezip oğuşturmak veya oğul çeken ilacını uygun bir yere,dala ve hatta havaya püskürtmek onun çok yakın bir yere konmasını %90-95 ihtimalle sağlayabilir.
Halkımız teneke çalmak,toprak atmak gibi davranışlarda bulunurlarsa da bunun önemi ,etkisi yoktur.En iyisi yağmur geliyor hissini vermek için su püskürtmektir.Bu bir maşrapa ile de havaya atılabilir.Ana arının bir kanadını da daha önceden 1/3 oranında kesmek uzaklara kaçmasını önler ise de,ananın toprağa düşüp kalmak ihtimali ile uğraşının güçlüğü nedeni ile önerilmiyor.Herhangi bir nedenle anasını kaybeden bir oğul tekrar eski kovana döner.Oğullar genellikle havanın güzel,sakin ve rüzgarsız olduğu bir günde sabah saat 8'den ,öğleden sonra saat 15-16'ya kadar çıkmaktadır.Sıcak ve nemli havalarda sabah 7'den akşam 18'e kadar çıkabilir.
SUNİ OĞUL NEDİR ?
Arıların tabii oğul vermelerini beklemeyip gözetlemeden,bizzat arıcı tarafından,dilediği zamanda alınan oğula suni oğul denir.
SUNİ OĞUL NASIL ALINIR?
Pek çok yöntemleri vardır.Kuvvetli tek bir kovandan alınabileceği gibi iki ve daha çok kovandan alınabilir.Esas olan her yaştaki arı ve yavrularla 4-6 çerçevelik bir kovancık elde etmektir.10 çerçeveli kovandan alınırsa ,5 çerçeve akşamüzeri arıları ile beraber alınarak diğer kovana konulur.Uzağa götürülecek ise bir çerçeveden de ayrıca arı silkmek faydalıdır.Tarlacı arıların eski kovanlarına dönmemesi için suni oğulları 10-15 gün en az 5 km.lik uzak bir yere götürmek başarılı olur.İki kovandan alınmak gerekirse,birisinden yalnız arı,diğerinden de yalnız yavrulu ballı polenli çerçeve alınır.Suni oğul alındığında muhakkak ki ailenin birisi anasız kalacaktır.Bu anasız,öksüz aileyi analandırmak için şu dört husus göz önüne alınır.a)Hazır ana vermek.b) Yumurta ve günlük kurtluklu çerçeve vermek. c) Zayıf ,analı bir kovanla birleştirme yapmaktır. D) Kapalı gözlü ana memesi vermek.
Sunu oğul alınacak kovan,bol ve iyi yumurtlayan anaya sahip, arıları halim selim munis,bal toplama ve depo edebilme kabiliyeti yüksek,çok ve sık oğul vermeyen,arılıkta arıcının gözdesi iyi cins arılardan olmalıdır.Hırçın ve çok sokucu,yağmacılığa düşkün,8-10 çerçeveden az arı kovanlarından asla suni oğul alınmamalıdır.Yukarıdaki hususlar göz önüne alınarak ,ilkel kovanlardan da yalnız arı almak suretiyle suni oğul alınabilir.
SUNİ OĞULUN FAYDALARI
Biliyoruz ki arıların oğul verme hadisesi yani oğulun kovandan çıkıp dala konması 2-3 dakika gibi kısa bir zamanda olmaktadır.Biz bu kısa zamanda arımızın oğul verdiğini görmediğimiz taktirde ,aylardır büyük ümitlerle beklediğimiz oğulu kaçırabiliriz.Arılarımızdan suni oğul aldığımız taktirde böyle arıcıyı üzücü bir ihtimal mevcut olmaz.
Kuvvetli kovanlarımızdan mevsimin en çok çiçekli zamanında,mesela Nisan'ın ikinci on beşi ve Mayıs ayında sunu oğul alabiliriz.Ve bu sayede de oğul arılarından o sene bol ürün alabiliriz.
Suni oğulları istemediğimiz anda ve mesela boş olduğumuz bir hafta tatilinde alabiliriz. Ve her türlü hazırlığımızı o gün için ihmal edebiliriz.Halbuki beklemediğimiz bir günde çıkan tabii oğul bizi şaşırtabilir.Kovanımız,suni petek takılmış çerçevelerimiz o gün için hazır olmayabilir.Veya o günkü mühim bir işimiz bizi oğulu almaktan vaz geçirebilir.Bu sebepten de suni oğul almak faydalı olur.
Arılarımızın tabii oğul vermelerini beklemeden suni oğul alarak kovanlarımızın sayısını arttırabiliriz.
TABİİ OĞULUN ZARARLARI
Oğul mevsiminde arıcıyı sabahın 8'inden akşamın l6'sına kadar arılıkta beklemeye mecbur eder.Arıcı bu dönemde beklemezse oğullar kaçar gider.
Tabii oğul,anaç kovanın bal verimini son derece azalttığı gibi güve kurtlarının tahribatına en müsait ortamı da hazırlar ve anaç arıyı sönmeye mahkum eder.
Tabii oğul bazen alınması çok güç ve hatta imkansız olan yerlere de konabilir.
Bazen birkaç oğul birbirinin çok yakınına ve hatta üzerine konarak arıcıyı çok müşkül durumda bırakır.
Tabii oğulların çıkmasına 10 gün kala arı ailesinin çalışması çok durgunlaşır.Yavaşlar.Tabii oğulun yapımı bölgenin büyük bal toplama devresine rastlarsa,arıcı çok zarar etmiş olur.
TABİİ OĞULUN İYİ VE FAYDALI YANI YOK MU ?
Elbette var.Yukarıdaki zararlarını göz önüne almazsak tabii oğullarda ki arı mevcudu az bile olsa,oğul kümesinin içinde her yaşta ve her görevi yapacak arılar bulunduğundan,ve kovandan çıkarken kursaklarını bal ile doldurduklarından dolayı ,yeni barınaklarını çok kolay inşa eder ve daha kısa sürede kuvvetlenirler.
Birinci oğuldaki ana arı çiftleşmiş olduğundan,bir gecede yaptığı peteğe,ertesi gün bile yumurta bırakıp ailenin kuvvetlenmesini sağlar.Tüm kovanlardan birinci oğulu alıp ondan sonra oğul almamak çok büyük bir avantajdır.Ayrıca suni,oğuldaki ana arı yetiştirme ,yumurtlamasını bekleme,ana arı ve kafesi edinme,arama ,bulma ,kabul ettirme gibi uğraşılarda yoktur.İyi bir bakım ve besleme ile,zayıf arı oğulları da zamanla mükemmel bir damızlık anaç aile olabilir.
